تأثیر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌های آهکی بر واکنش‌های جذب و واجذب سطحی بور

شناخت دامنه اثر فرآیندهای کنترل کننده فعالیت بور(B) در محلول خاک برای حفظ کیفیت آب و مدیریت حاصلخیزی خاک مهم است. از آن جا که این فرآیندها متأثر از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک هستند، دراین تحقیق، تأثیراین ویژگی‌ها بر واکنش‌های جذب و واجذب سطحی بور و درجه برگشت پذیری آن مطالعه شد. بدین منظور، همدماهای جذب سطحی و واجذب بور در 14 نمونه خاک آهکی اندازه‌گیری گردید. داده‌های جذب سطحی با معادله‌های تجربی و اثر ویژگی‌های خاک بر آن‌ها با رگرسیون چند متغیره بررسی شد. نتایج نشاندادکه جذب سطحی بوراز معادله لانگمویر با حداکثرجذب سطحی درمحدوده 3 تا 14 میلی­مول برکیلوگرم پیروی می‌کند. محاسبات نشان دادکه ظرفیت تبادل کاتیونی وکربنات کلسیم فعال خاک، مهمترین عوامل ابقای بوردرخاک‌های آهکی هستند. کربن آلی،کربنات کلسیم فعال و اکسیدآلومنیوم 94% تغییرات ضریب متوسط توزیع بور در خاک را توصیف کردند. ظرفیت تبادل کاتیونی و کربنات کلسیم فعال خاک رابطه مثبتی با درجه برگشت پذیری (پسماند) بور در خاک نشان دادند. توصیف داده‌ها با معادله لانگمویر دوسطحی نشان داد که ضرائب حداکثر جذب سطحی می­توانند در پیش بینی قابلیت استفاده بور در خاک مفید باشند. بر عکس، ضرائب انرژی پیوندی در هر دو غلظت­های بالا و پائین بور کاربرد عملی ضعیفی داشتند. مدل رگرسیونی (تابعی ازظرفیت تبادل کاتیونی و ضرائب معادله های جذب سطحی)، امکان استفاده عملی ازضرائب معادله­های فروندلیچ و لانگمویر برای برآورد بور قابل استفاده را در خاک­های آهکی تأئید نمود.